Station Hazerswoude-Koudekerk

Op 15 april 2018 meldt het AD dat het ongeduld over station Hazerswoude toeneemt bij de inwoners. Er heerst immers al weer een tijd stilte rondom de plannen voor het station. Al heel lang willen de inwoners van Hazerswoude (Rijndijk en Dorp) en Koudekerk a/d Rijn een station. Door de jaren heen zijn vele pogingen gedaan om een station te krijgen in Hazerswoude-Rijndijk, maar tot nog toe zijn die allemaal mislukt. Er rijden genoeg treinen langs het dorp, maar helaas, ze stoppen niet. Is het een gebed zonder end?

Station Hazerswoude-Koudekerk (1878-1934)

Ooit is er een station geweest. Hazerswoude-Rijndijk ligt aan de spoorlijn Leiden-Woerden. Die lijn werd in 1878 geopend.  De spoorlijn was het resultaat van een strijd die bijna 30 jaar duurde. Er waren twee maatschappijen die de spoorlijn wilden aanleggen: de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HSM) en de Nederlandsche Rhijnspoorweg Maatschappij (NRS). Maar uiteindelijk ging de concessie naar een derde bedrijf, Spoorwegmaatschappij Leiden-Woerden.

Op het tracé van Leiden naar Utrecht deden de treinen negen stations aan. Daarbij waren de stations van Zoeterwoude en Hazerswoude-Koudekerk. Een blik op de dienstregeling uit 1891 laat zien dat de trein er in die tijd meer dan een uur over deed om van Hazerswoude-Koudekerk naar Utrecht te rijden. Van daaruit waren er spoorverbindingen naar de rest van het land.

Tegelijk met de opening van de lijn in 1878 ging het station Hazerswoude-Koudekerk open. Het lag aan de Stationsweg, achter de wijk Rhijnenburg. Helaas werd het in 1934 alweer gesloten.  Kort daarna werd het stationsgebouw afgebroken. Het dubbele spoor bleef nog een tijd liggen. Daardoor konden treinen uit Leiden en Alphen elkaar passeren.  In 1968 zijn de inhaalsporen 1 en 3 weggehaald. Alleen spoor 2 bleef over. In 1988 werd de karakteristieke wachterswoning afgebroken. Nu herinneren alleen de brede portalen langs de Stationsweg er nog aan dat er ooit een station Hazerswoude-Koudekerk is geweest.

De inwoners van Hazerswoude en Koudekerk blijven hopen op een station. In het begin van de tachtiger jaren doen ze een nieuwe poging. Op 11 juni 1982 demonstreren de inwoners in Hazerswoude-Rijndijk zelfs voor een station. Vele honderden fietsers komen daarvoor naar de locatie van het voormalige station in de wijk Rhijnenburch. Het helpt echter niet.

Demonstratie voor een station in 1982.

In 1990 doemt er een nieuwe mogelijkheid op. Rijksweg 11 moet worden aangelegd. De toenmalige gemeente Hazerswoude heeft echter geen behoefte aan een snelweg in haar achtertuin, maar wil wel een station. Op 15 november 1990 wordt een convenant gesloten tussen Provincie, Rijk en de gemeente Hazerswoude. De Rijksweg komt er. En alle betrokkenen verplichten zich al het mogelijke in het werk te stellen om nog voor 1996 spoorverdubbeling en een station in Hazerswoude te realiseren.

Maar weer gebeurt er niets. Weer worden de inwoners aan het lijntje gehouden. De weg komt er wel, maar het station niet. Dan gloort er eind jaren negentig opnieuw hoop. Er komt een Provinciaal plan voor de aanleg van een lightrailverbinding, de RijnGouweLijn, van Gouda via Alphen en Leiden naar Katwijk. In dit plan staat ook een station Hazerswoude-Koudekerk. Van 2003 tot 2009 wordt al proefgereden met lightrailmaterieel tussen Alphen en Gouda.

De RijnGouweLijn.

Helaas, ook dit plan gaat niet door. In een referendum in Leiden op 7 maart 2007 blijkt dat 69% van de Leidenaars tegen de lightrail door de stad is. En ook zijn de kosten hoog. En de NS ziet toch al niets in de RijnGouwLijn. Volgens de NS zal deze lijn niet rendabel zijn. En ook worden vraagtekens gezet bij de veiligheid. Exit RijnGouweLijn.

Na veel politiek en bestuurlijk gedoe komt de Provincie in mei 2012 met een nieuw plan voor hoogwaardig openbaar vervoer. Er staat geen lightrail in dit plan, maar gewone treinen. En in dit plan is ook weer een station Hazerswoude-Koudekerk opgenomen. Dit wordt in 2013 vastgelegd in een bestuursovereenkomst tussen de Provincie Zuid-Holland en de gemeente Rijnwoude. In de overeenkomst staat letterlijk: ‘De Provincie zal ervoor zorgdragen om uiterlijk in december 2018 op de treinverbinding Leiden Centraal – Utrecht het station Hazerswoude-Koudekerk te realiseren’. Dat is nu!

Onverwacht meldt ProRail, dat het nieuwe station wel een stukje moet worden opgeschoven omdat het niet in een bocht mag liggen. Je vraagt je ook af in hoeverre de NS over het plan heeft nagedacht. Want hoe is het mogelijk dat na al die jaren nu ineens blijkt dat de NS de door de Provincie beloofde kwartierdienst op het traject Leiden-Utrecht niet kan inpassen in een tien minuten dienstregeling in de provincie Utrecht? Zo komt opnieuw een station in Hazerswoude-Rijndijk aan een zijden draadje te hangen. En dat terwijl in 2013 in de bestuursovereenkomst al is afgesproken dat het station er komt. De voormalige gemeente Rijnwoude heeft hiervoor zelfs al een bijdrage van 3,5 miljoen euro betaald.

Ook in de Tweede Kamer is er bezorgdheid. De fractie van de ChristenUnie is al die vertragingen zat. Die partij roept staatssecretaris Sharon Dijksma op in te grijpen en ervoor te zorgen, dat de kwartierdienst alsnog uiterlijk in december 2020 wordt ingevoerd. Niet alleen in de Tweede Kamer heerst ongerustheid. Ook de fractie van GroenLinks in de Provinciale Staten vindt de vertragingen onaanvaardbaar. Volgens GroenLinks ‘heeft het provinciebestuur  honderden miljoenen uit het openbaar vervoer gehaald omdat zij met de bestaande spoorverbinding sneller en goedkoper kon verbeteren dan met de RijnGouweLijn. Dat was de afspraak en wij verwachten dat zij dat nu waarmaakt’.

Zo volgen de plannen elkaar in een lange reeks op. En in al die plannen is steeds een station Hazerswoude-Koudekerk opgenomen. En elke keer komen NS en ProRail wel met iets waardoor die plannen niet kunnen worden uitgevoerd. Ook nu, in het voorjaar van 2018 is er nog steeds geen duidelijkheid. Volgens een bericht in het AD (van 15 april 2018) zijn NS, ProRail en de provincie Zuid-Holland bezig met onderzoek naar verbetering van de treinenloop op de lijn Leiden-Utrecht. Met enige aanpassingen in de dienstregeling en een gedeeltelijke spoorverdubbeling lijkt het mogelijk om naast twee Sprinters (stoptreinen) ook twee Intercity’s (sneltreinen) per uur te laten rijden. Dan kan er ook een station komen.

En zo blijft het maar wachten op een station. NS en ProRail doen steeds weer onderzoek, maken steeds weer plannen en werpen steeds weer problemen op. En ondertussen wachten de inwoners op het hun toegezegde station. Het is inderdaad een gebed zonder end …