De Boorne

De Boorne is een van de drie riviertjes die door Friesland stromen. De andere twee zijn de Tjonger en de Linde. De Boorne stroomt van de hoogveengebieden in het oosten naar de lager gelegen gebieden in het zuidwesten van Friesland. Hayo en Jelke Bethlehem hebben een film gemaakt over de Boorne. Hayo deed het camerawerk.

Hayo Bethlehem aan het werk.

In de film wordt de loop van de Boorne gevolgd, van de oorsprong bij Allardsoog tot de monding in de voormalige Middelzee. Allardsoog is het punt waar de drie provincies Friesland, Groningen en Drenthe samenkomen. Dit gebied zag er lang geleden uit heel anders dan nu. Het was toen een hoogveenlandschap. Een moerasachtig gebied met veengronden, heide en vennen. Het hoogveen is bijna overal verdwenen.

De film is niet alleen een tocht door een afwisselend landschap, maar ook een reis door de geschiedenis van Friesland. Immers de stamboom van de familie Bethlehem gaat terug naar een boerderijtje in Beetsterzwaag. Dit boerderijtje staat er al heel lang. Hij wordt al vermeld op een kaart uit 1680.  

Boerderij Bethlehem in Beetsterzwaag.

De Boorne stroomt door het mooie dorpje Aldeboarn. In dit dorp hebben ook diverse leden van de familie Bethlehem gewoond. Aldeboarn is nu een rustig en schilderachtig dorpje met ongeveer 1500 inwoners. Het heeft een beschermd dorpsgezicht.

Ooit was Aldeboarn een levendige handelsplaats aan de druk bevaren Boorne. Volgens de verhalen lag Aldeboarn zo’n 1000 jaar geleden bijna aan zee. Via de rivier kon je zo de Middelzee opvaren. De zee was toen heel dichtbij. Schepen konden zo dus vanaf zee de binnenlanden van Friesland bereiken.

De Boorne stroomt door Aldeboarne.

Na Aldeboarn stroom de rivier door de groene weilanden naar Akkrum. Vandaar komt de rivier nog langs Jirnsum en loopt dan uiteindelijk dood bij Raert. Op deze plek mondde de Boorne ooit uit in de Middelzee. Raert was toen dus een dorpje aan zee.

Hier eindigt de  reis langs de Boorne. Een reis die begon op de hoge zandgronden bij Allardsoog, en die eindigde in de lage weidegebieden bij het dorpje Raert. Het landschap is in de loop van de tijd behoorlijk veranderd. En ook heeft de Boorne hier en daar een andere koers genomen. Maar het dal van de rivier is een mooi landschap gebleven.