Blaise
De eerste versie van het Blaise Systeem voor computergestuurde verzameling van gegevens kwam uit in 1986. Het was de periode waarin de eerste personal computers en notebooks op de markt kwamen. Blaise was een computerprogramma dat draaide op die computers. Het werd ontwikkeld door een team van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ik maakte deel uit van dit team. Blaise maakte het mogelijk de papieren vragenlijsten te vervangen door elektronische vragenlijsten. Dat maakte het enquêteren minder tijdrovend en een stuk goedkoper.
De eerste versie van Blaise draaide op een Epson PX-4 laptop. Die computer draaide onder het besturingssysteem CP/M en has slechts 128 Kb geheugen. Hij had een klein scherm waarop maar 8 regels pasten van hooguit 40 tekens. Toch lukte het om deze beperkte computermogelijkheden toch enquêtegegevens te verzamelen.
De Epson PX-4, draaiend onder CP/M.
De laptops werden steeds beter en sneller. Daarom werden ze steeds vaker ingezet voor de enquêtes van het CBS. Daarmee was het CBS het eerste statische instituut in de wereld dat overgaan van papieren op elektronische vragenlijsten. Blaise ging over op het besturingssysteem MS-DOS. Vanaf 1987 werd Blaise gebruikt voor de grootste en belangrijkste enquête van het CBS: de Enquête Beroepsbevolking (EBB). Hieronder een scherm van Blaise zoals dat eruit kon zien.
Een Blaise-scherm onder MS-DOS.
Blaise ging met zijn tijd mee. Nadat het besturingssysteem MS-DOS steeds meer vervangen werd door Windows, kwam er ook een Windows-versie van Blaise. Dat gebeurde in 1999. En nadat het internet de wereld veroverde, kwam erin 2003 ook een versie van Blaise waarmee web-enquêtes gedaan konden worden.
Blaise trok ook internationale belangstelling. In de loop van de tijd gingen statistische bureaus van steeds meer landen Blaise gebruiken. Op dit moment wordt Blaise gebruikt door 140 organisaties in 40 verschillende landen.
Een sterk punt van Blaise was dat het mogelijk was in verschillende talen te gebruiken. Zo werd in Finland e vragen gesteld in het Fins en Zweeds. En in de VS zou Blaise de vragenlijst in het Engels en in het Spaanse kunnen aanbieden.
De leden van het ontwikkelteam van Blaise.
De gebruikers van Blaise (International Blaise Users Group) organiseren regelmatig internationale conferenties. De eerste was in Voorburg in 1992. De foto hierboven is gemaakt tijdens de tweede conferentie in Londen in 1993. Op de foto hierboven staat het Nederlandse ontwikkelteam van Blaise. Iedere conferentie had zijn eigen T-shirt. Zie de foto helemaal bovenaan.